Monday, December 26, 2011

මේ මගේ සඳයි - ප්‍රවේශය

මුදාවෙන් පැනල එන සොල්දාදුවෙක් පිටුපසින් සිංහල ගමකට ඉතිහාසයක් නැති තරුණියක් එනවා. 

යුද්ධය තදින් ඇවිලීගිය පරිසරයක පිහිටි හමුදා බංකරයකට ජීවිතාරක්ෂාව පතා පැන්නක වීමත්, නළලේ පොට්ටුවක් තිබීමත් නිසා සැකයක් නැතිවම ඈ දෙමල. 

ඉතිහාසයක් නැති දෙමලියක්.....!

ඇගේ නම මොකද්ද? ඇය එල්ටීටීඊ සෙබලියක්ද? ඇගේ දෙමාපියන් ඉන්නවද? යුද පුහුණූව ලැබූවෙක්ද? පෙම්වතෙක් ඉන්නවද? රාජ්‍ය භාෂා පණත මගින් ඇයට අසාධාරණයක් වෙලා තියෙනවද? දෙමල වීම නිසාම ඇතිවූ විශේෂ ප්‍රශ්න තියෙනවද? 13 වෙනි ව්‍යවස්ථෘ සංශෝධනය......???
______________________________________________
පෞද්ගලිකව නම් මම කැමතිම සිංහල චිත්‍රපට මොනවද කියල කවුරුහරි ඇහුවොත් එච්චර ලොකු ලැයිස්තුවක් නම් නැහැ. එකට තියෙන්නෙ 'හංස විලක්'. ඊළඟට 'මේ මගේ සඳයි'. තව කිහිපයක් තියෙනවා.

'මේ මගේ සඳයි' චිත්‍රපටය ප්‍රදර්ශනය වුනේ සම්මත සිනමා ප්‍රදර්ශන රටාව අනුව නෙමේ. ජාතික චිත්‍රපට සංස්ථාවේ චිත්‍රපට ප්‍රදර්ශනය කරන වැඩපිළිවෙලට විරෝධය දැක්වීමක් වශයෙන් හඳගම මෙම සිනමා පටය චිත්‍රපට ප්‍රදර්ශන මණ්ඩලයකට භාරදීම ප්‍රතික්ෂේප කලා. ඔහුගේ චෝදනාව වුනේ උසස් සිනමා කෘති ප්‍රදර්ශනය ආරම්භ කිරීමෙන් අනතුරුව ප්‍රමාණවත් ප්‍රේක්ෂක ආකර්ශනයක් තිබියදීම උනත්, බොහෝ සිනමාහල් හිමියන් ප්‍රේක්ෂකයන් නොඑන බව පවසා දින කිහිපයක් ඇතුලත ඒවා ගලවා දමන බව. මෙයට හේතුව ලෙස ඔහු දැක්වූයේ එම වකවානුව (2000) වන විට ප්‍රේක්ෂකයන් පිරී ඉතිරී යමින් තිබූ අවර ගණයේ බටහිර වැඩිහිටි චිත්‍රපට ප්‍රදර්ශනය කොට වැඩි ලාභයක් ලැබීමට සිනමාශාලා හිමිකරුවන් පෙළඹීම සහ චිත්‍රපට සංස්ථාව ඒ වෙනුවෙන් කිසිදු මැදිහත්වීමක් නොකිරීම.
 කොහොම උනත් හඳගමගේ කැරැල්ල කවදත් වගේ හුදකලා කැරැල්ලක් බවටම පත්වුනා කියලයි මට හිතෙන්නෙ. චිත්‍රපටය ප්‍රදර්ශනය වුනේ හඳගමගේ හිතවතුන්, රසිකයන් සහ උසස් සිනමාවට ලැදි පිරිස් විසින් දිවයිනේ තැන් තැන්වල දර්ශන සංවිධානය කිරීම මගින්. මෙමගින් වුනේ බහුතර ප්‍රේක්ෂක පිරිසකට මේ චිත්‍රපටය නරඹන්නට නොහැකිවීම.

ඒ වගේම පැවති යුද-දේශපාලනික වාතාවරණය තුල මේ චිත්‍රපටයට එල්ලවූ විරෝධයත් සුළුපටු නැහැ. නමුත් ඒවගේම ජාත්‍යන්තරව මෙම චිත්‍රපටය ප්‍රදර්ශනය වූ අවස්ථාවලදී දෙමල ජාතිවාදීන් මෙය ඔවුනගේ අදහස් තහවුරු කිරීමට යොදාගැනීමට උත්සාහ කිරීමකුත් දක්නට ලැබුනා. එය ඉතා කණගාටුදායක තත්වයක්.

මෙම චිත්‍රපටයේ විශේෂතා කිහිපයකුත් තිබෙනවා. එකක් තමයි මෙය ඩිරෙක්ට් සවුන්ඩ්  ක්‍රමයට නිෂ්පාදනය වීම. එනම් නැවත ශබ්දාගාරයකදී හඬ කැවීමකින් තොරව රූගත කරන අවස්ථාවේදීම හඬ පටිගත කිරීම. ඒ වගේම මෙහි තිබෙන්නේ මුළුමනින්ම නිශ්චල රූප රාමු. කැමරාව චලනය කිරීම හෝ දර්ශනය සූම් කිරීම් වගේ තාක්ෂණික හරඹ ඇත්තෙම නැහැ. මේ ගැන හඳගම කිව්වෙ අපූරු කතාවක්. ඔහු කිව්වෙ මේ චිත්‍රපටයට භාවිත කලේ විහාර බිතු සිතුවම් සම්ප්‍රදාය බව. විහාර සිතුවම් වල බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ යම් කතාවක් පිළීවෙලින් එක් එක් රාමු තුල ඇඳ ඇති ආකාරයටම, මෙම චිත්‍රපටයේද නිශ්චල රාමු තුල විවිධ සිදුවීම් පෙලගස්වා තිබෙනවා.  මෙය මටනම් ඉතා සුන්දර අත්දැකීමක්.
 අනික මේ චිත්‍රපටයේ අවකාශය මිසක කාලය තැකීමක් කරන්නෙත් නැහැ. විහාර බිතුසිතුවමක එක් රූප රාමුවක් තියෙන්නෙ ජූජක බමුණා දරුවන් ඉල්ලීම. ඊළඟ රූප රාමුව වද දෙමින් දරුවන් රැගෙන යාම. මේ චිත්‍රපටයේ රූප රාමුත් මේ වගේමයි. එකක කියනවා 'ගිහින් බයිසිකලේට නැගපං' කියලා. ඒ ක්ෂණයකින් ඊළඟ රූපරාමුව බයිසිකලයට නැගල ඉන්න එකක්. ටිකක් කල්පනාවෙන් බලං ඉද්දි මේක හරි අපූරු වැඩක් වගේ දැනෙනවා :). අනික ෆිල්ම් එකේ දර්ශන කිහිපයක් ඇරෙන්න ඉතිරි සියල්ලම රූගත කරල තියෙන්නෙ Daylite.

මේක ලෝ බජට් කරපු ෆිල්ම් එකක්. ඒ කාරණෙත් එක්ක බලද්දි නම් මේ වෑයම විශිෂ්ටයි. අර කියපු විශේෂතා වලටත් ඒක හේතුවක් වුනා කියලයි හඳගම කිව්වෙ. මේ ඔහුගේ වචන

" නමුත් අද සිනමාව කරන්න වෙලා තියෙන්නේ සම්බාධක ඇතුළේ. එහෙම සිනමාව කරනකොට අපිව රකින්න ප්රාග්ධනයක්නැහැ. ප්රාග්ධනය හැම වෙලේම ලාභය ඉල්ලා සිටිනවා. ලාභය ඉල්ලා නොසිටින ප්රාග්ධනයන් නැහැ. එතකොට අපට සිද්ධ වෙනවා සීමාකාරී තත්ත්වයන් යටතේ සිනමාව කරන්න. උදාහරණයක්විදිහට මගේ "මේ මගේ සඳයි" කරනකොට මට තිබුණු සීමාවන් තමයි සල්ලි. ට්රැක්ඩොලි, ලොකු ලයිට්අරන් යන්න සල්ලි මට තිබුණේ නැහැ. නිසා මම පිටපත ලියන්නෙම Daylite එකට. එතකොට එකෙ track movement මොකක්වත් නැහැ.  ඒ මොකක්වත් නැති සරල චිත්රපට ආඛ්යානයක්මම හොයා ගන්නවා."

කොහොම වුනත් මීට අවුරුදු 11 කට කලින් මේ චිත්‍රපටය බලපු තැන නෙමෙයි මම අද ඉන්නෙ. විවිධ තාක්ෂණික අඩුපාඩු වගේම දෘෂ්ටිමය නොඑකඟතා ගොඩක් තියෙනවා. කොහොම උනත් මම මේ චිත්‍රපටයට එදාතරම්ම ආදරෙයි. ඒකට හේතුව විශේෂයි. ඒ වකවානුවේ මා වටේ පුපුරා හැලෙන ජීවිත/දේපල මෙන්ම ආන්ඩුවේ සහ පත්තර මුදලාලිලාගේ බොරු වලින් පමණක් යුද්ධය තේරුම් ගනිමින් සිටි මට, පළමුවරට දුරස්ථ රූපයක සිට යුද්ධය කියන විකාරය පෙන්වූයේ මේ චිත්‍රපටය නිසා. පුපුරා හැලෙන්නේ මා අවට දේවල් පමණක් නොවන බව ඒත්තු ගැන්වූයේ මේ චිත්‍රපටය නිසා......
 'මේ මගේ සඳයි' චිත්‍රපටය ජාත්‍යන්තරව සම්මානයට පාත්‍ර වූවා. 
මෙයින් පළමු සම්මානය හිමි වූයේ 2001 ඇමෙරිකාවේ 43 වැනි හූස්ටන් අන්තර් ජාතික චිත්රපට උළෙලේ බ්රොන්ස්රෙමි සම්මානයයි. මෙම චිත්රපටයට තවත් සම්මාන තුනක් එම වසරේම එකම මාසයකදී (මැයි) හිමිවීම විශේෂත්වයක්. කොරියාවේ දෙවැනි ජොන්ජු අන්තර් ජාතික චිත්රපට උළෙලේ හොඳම ආසියානු ස්වාධීන චිත්රපටය සඳහා වන සම්මානය හා 14 වැනි සිංගප්පූරු අන්තර් ජාතික චිත්රපට උළෙලේ හොඳම චිත්රපටය සඳහා පිරිනැමෙන තරුණ සිනමා සම්මානය හා නෙට්පැක් හා ෆිප්රෙස්කි යන සංවිධාන දෙක ඒකාබද්ධව පිරිනමන විශේෂ සඳහනයි.එසේම මෙම චිත්රපටය 2001 ඉන්දියාවේ පැවති දිල්ලි ජාත්යන්තර චිත්රපට උළෙලේ දී සිනේෆෑන් සම්මානයද, 4 වැනි බැංකොක් අන්තර් ජාතික චිත්රපට උළෙලේ විශේෂ ජූරි සම්මානය දිනා ගත්තා. එමෙන්ම 2001 ටෝකියෝ අන්තර්ජාතික සිනමා උළෙලේදීත් Asian Film Award - Special Mention සම්මානයටද පාත්‍රවූවා.
 
චිත්‍රපටය ගැන මට හිතෙන දේවල් කොටස් කීපයකින් ඉදිරියට ලියන්න හිතං ඉන්නවා. තව චමිල සහ මාලනුත් ලියනව කිව්වා. අවුටාටත් ලියන ලෙස දන්වා මරණ තර්ජන මේ වනවිටත් යවා ඇති බව සැළයි.  මෙය කියවන සහෝදර ඔබටත් ආරාධනය කරනවා මේ සංවාද අවකාශයට එකතුවන්නට. දහසක් මත ගැටී දහසක් මල් පිපීම උදෙසා........... 

'මේ මගේ සඳයි' බලන්න........

___________________________________________________

ප/ලි -
1. මේ චිත්‍රපටයේ නාමාවලිය ආරම්භයේදීම අපේ විමල් වීරවංශ මහත්තයටත් හඳයා තැන්කූ පාරක් දීලා. ඒ අහවල් කාරියක් හින්දද කියල අහගන්ඩ හඳයව කන්ටැක්ට් කරගන්න ට්‍රයි එකක් දුන්නත් බැරිවුනා. අනිවා පස්සෙ අහල දාන්නං.

2. මේ ගොඩක් දේවල් ලිව්වෙ මතක විදිහට. මේ තොරතුරුවල යම් වරදක් තියෙනවනම්  කරුණාකරල නිවැරදි කරන්න
3. මේවා ලියන මම/මාලන්/චමිල/අවුටා ඇතුළු අහිංසක මනුශ්‍ය ප්‍රාණින් පිරිස සිනමාව ගැන ක්‍රමවත් හැදෑරීමක් කල හෝ සිනමා විචාරකයින් හෝ නොවන සාමාන්‍ය සිනමා රසිකයන් පමණක් බවද ප්‍රකාශයට පත්කොට සිටිමු.

Tuesday, December 13, 2011

නන්දිකඩාල් කලපු දියේ සඳ දිය වෙනවා බලන්න...


නන්දිකඩාල් කලපුව කියන්නෙ අපේ මිනිස්සුන්ගෙ ජයග්‍රාහී භූමියක්. ඒක මොන වගේ තැනක්ද කොහේ තියෙනවද කියල නොදන්න අයත් ඒක ගැන නිතරම කියවනව ඈත ගම්දනව් වල පවා.
පහුගිය කාලෙ ලංකාවෙ ජනප්‍රියම ස්ථානය වුණේ නන්දිකඩාල් කලපුවයි.
ඒක හරි,
එතනින් එක යුගයක් අවසන් වුණා. අලුත් යුගයක් පටන් ගත්ත.
ඒත් ඒ අලුතින් පටන් ගත්ත යුගය, අතර මැද පටන් අරන් අවසන් වුණු යුගයට පෙර පැවැති යුගය බවට පත්විය යුතු බව යහපත් මිනිස්සුන්ගේ ප්‍රාර්ථනයයි.
ඒ ප්‍රාර්ථනය සිහිනයක් නොවී සැබෑවක් වෙනු දකින්න හැකිනම් මේ රටේ මිනිස්සු වාසනාවන්තයි.
ඒ සංක්‍රාන්ති සමයෙන් ඔබ්බට අපිට දැන් අලුත් සිහිනයක් තිබිය යුතුයි. ඒ සිහිනය සුනිල් එදිරිසිංහයන්ගේ මුවින් ගැයෙන්නේ මෙලෙසිනි. මේ ගීතය ඇසුණත් මෙහි පදවැලේ තියෙන ඒ ප්‍රාර්ථනයේ සුන්දරත්වය නැවත වරක් විමසා බලනු වටියි.

නන්දිකඩාල් කලපු දියේ සඳ දියවෙනවා බලන්න
චුන්ඩිකුලම් තුරු මඩලින් ඉර පායනවා බලන්න
සයිවර් කඩයක ඉඳගෙන දෙමළ සිංදුවක් අහන්න
අපි ආශයි ඔබත් එක්ක ජීවිතයම බෙදා ගන්න...

ඉරණමඩුවෙ වැව වාගේ සෙනෙහස උතුරලා යන්න
අරියාලේ තුඩුව ළඟින් පරණ පාර අලුත් වෙන්න
සංගිලියෙත් නාඩගමෙත් මෘදංග ගී නද අහන්න
අයියකච්චියේ ළිංවල පිරිසිදු පැන් පොඳක් බොන්න...

ගිනිගත් තල් කරටි වලට වැහිදිය අහුරක් හෙලන්න
නව දඵලන මනුස්සකම අතු ඉතිලා පැතිර යන්න
නල්ලූර් කෝවිලේ ශුද්ධ මුරුගන් දෙවියනි අහන්න
එක්ව නගන සීනු හඩින් කරුණා ගගූලක් ගල්න...

ගී පද - ගයා රම්‍ය ද අල්විස්
ස්වර රටා - අසේල බණ්ඩාර

ඒ ප්‍රාර්ථනයට මෙතනින් සවන් දෙන්න.

කලාකරුවන්ගේ සමාජ වගකීම මනුෂ්‍යත්වයට ඇමතීම මිස පටු පක්ෂපාතීත්වය වෙනුවෙන් සමස්ත මනුෂ්‍යත්වය බෙදීමට හවුල් වීම නොවේ. එහෙත් අද ලංකාවෙනම් බහුතර කලාකරුවන් අතින් එය සිදු වන්නේද යන්න ප්‍රශ්ණගත කරුණක් තමයි.




ප.ලි. සුනිල් එදිරිසිංහයන්ගේ අවසානයට නිකුත් වූ ගී සරණිය වන මල් වැහි පොඳ හිරිකිතයක් නැතුව අහන්න පුඵවන් ගී සරණියක් බව කිව යුතුයි. එහෙත්  මාධ්‍ය වල තවම ප්‍රචාරය වෙන්නේ එහි ඇති එකක් දෙකක් ගීත විතරද කියලත් හිතෙනව. එක අතකින් කළාකරුවෙක්ගේ වෙහෙස මහන්සියට සීඩී තැටියක් විකුණ ගන්න එසේ ප්‍රචාරය නොවීමත් හොඳක් වෙයි. ඒ වගේම මෙම ගීත උසස් මට්ටමින් ශ්‍රවණය කරන්න මල් වැහි පොඳ සීඩී තැටියක්ම මිළදී ගත යුතු බවද කිව යුතුය.


Tuesday, December 6, 2011

මුදුනට නැගීමේ ආහ්ලාදය....

(එච්.ඒ. කරුණාරත්න කලාකරුවා සමඟ කේ.ඩබ්. ජනරංජන කල කතාබහක්)

ලංකාවේ චිත්‍ර කලාවට වියුක්ත ප්‍රකාශන ආර හෙවත් ඇබ්ස්ට්‍රෑක්ට් ආර්ට් ප්‍රවණතාවක් ලෙස හඳන්වා දුන් පුරෝගාමියා ලෙස සැලකෙන්නේ ඔබ. ආපස්සට හැරී බලන විට ඒ ගැන මොකක්ද හිතන්නේ?

ඇබ්ස්ට්‍රෑක්ට් ආර්ට් කියන්නේ ඇත්තක් ප්‍රකාශ කරන්න හදන අවස්ථාවක්. ඇත්ත ප්‍රකාශ කරන්න බැහැ දවසකින් දෙකකින්. මුළු ජීවිත කාලයේම පළපුරුද්දක් තියෙන්න ඕනෑ ඇත්ත හොයාගෙන යන්න. ඒ වගේම ඇබ්ස්ට්‍රෑක්ට් ආර්ට් කියන්නේ කෙනෙකුට ඇහෙන් බලලා රසවිඳින්න පුළුවන් දෙයක් නෙමෙයි. ඇහැ හරහා මනසට යන්න ඕනෑ. මනසින් රස විඳින්න ඕනෑ. ඇහින් දකිනවා කියන එකයි, මනසින් දකිනවා කියන එකයි පරස්පර විරෝධියි. ඇහින් විතරක් දකින, එතැනින් නතරවෙන පුද්ගලයාට ප්‍රශ්න තියෙනවා. මේ මොකක්ද, මොකක්ද මේකෙ තේරුම, කතාව මොකක්ද යනාදී ප්‍රශ්න ඔහුට තියෙනවා. කලාව කියන්නේ ප්‍රශ්න අහන එකක් නෙමෙයි. වින්දනයක් ලබන දෙයක්. වින්දනයක් ලබන්න නම් ඇහැ පරයා මනසට යන්න ඕනෑ. ඇහෙන් දකින ප්‍රද්ගලයාට සාමාන්‍ය ද්‍රව්‍යමය දෙයක වර්ණයක් පෙනෙන්නේ නැහැ. මේ ළඟ තියෙන පුටුව ගැන බලන්නකෝ. ඇහෙන් දකින පුද්ගලයාට මේකෙ වර්ණයක් නැහැ. එයාට ඕනෑ නම් ලැකර් ටින් එකක් අරන් ඇවිත් මේකෙ නිල්පාට, රතුපාට, කොලපාට ගෑ හැකියි. ඒකට හේතුව එයා ඇහැ පමණක් පාවිච්චි කරන නිසා. නමුත් මනස පාවිච්චි කරන පුද්ගලයාට මේකම තමයි රස.

ගඟක් අද්දරට ගියොත් අපට පෙනෙනවා, රැලි නැගෙනවා, කුඩා ගල් කැබලි වතුර පාරට  පෙරලි පෙරලි යනවා. සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙක් ගිහින් මේ ගල් කැබැල්ලක් ගන්නවා ඇහෙන් දැකලා. තවත් පුද්ගලයෙකු ඒ ගලම ගන්නවා. එයා ඒකත් එක්ක සංවාදයක යෙදෙනවා. කතාවක් නැතිවම  පැත්ත හරව හරවා බලමින් වින්දනයක් ලබනවා. එයාගෙන් ඇහුවොත් මොකද්ද ඔය කරන්නේ කියලා, දෙන්න උත්තරයකුත් නැහැ. විස්තර කරන්නත් බැහැ. තම තම නැණ පමණින් තමයි දැනගන්න ඕනෑ. ඒ තමයි අර වින්දනය. රසය විඳිනවා කියන්නේ ඒකයි.

ඔබ කියන ආකාරයේ රසවත්වීමක් සඳහා රසිකයාත් දියුණු කරන ලද මනසක් සහිත විය යුතුයි....?

ඒක ඇත්ත වශයෙන්ම ලබාගත යුතු දෙයක්.නිර්මාණ කාරයන්ට දෙන්න පුළුවන් දෙයක් නොවෙයි. එයා ලබපු අත්දැකීම් අනුව, එයා ඉන්න ස්ථානය අනුව තමයි එයාගෙ රසවින්දන මට්ටම තීරණය වෙන්නෙ.

නිර්මාණකාරයෙකු තම නිර්මාණය රසවත් කිරීමට ගන්නා උත්සාහය ඔබට පෙනෙන්නේ කොහොමද?

මේක මහ කන්දක් නගිනවා වගේ වැඩක්. කන්ද නගිනකොට අතරමැදදී තියෙන ගහකොලං, සත්තු, දියපහරවල් වගේ ඔක්කොම ජාති ළඟින් පෙනෙනවා. ඒත් ක්‍රම ක්‍රමයෙන් උඩට නගිනකොට ඒවා වෙන් වෙන් වශයෙන් පෙනෙන්නේ නැතිව යනවා. අපෙන් ඈත් වෙනවා. එතැන් සිට සමස්තයයි පෙනෙන්නට පටන්ගන්නේ. මුළු විශ්වයම එකක් හැටියටයි පෙනෙන්න පටන් ගන්නේ.  ඒක තමයි සරළවීම කියන්නේ. සරළ වීම ශ්‍රේෂ්ඨයි. නමුත් ශ්‍රේෂ්ඨත්වය සරළ දෙයක් නෙවෙයි. වර්ඩ්ස්වර්ත් කියා තිබෙනවා, ස්වභාව ධර්මය ඔබේ ගුරුවරයාය කියලා. අපි එය අමතක නොකල යුතුයි.

සාමාන්‍යයෙන් පින්තූරයක් දිහා බලලා කෙනෙක් මොකක්ද කියලා අහනවා. ඒත් අපි මලක් දිහා බලලා අහනවද මේකෙ තේරුම මොකක්ද, මේකෙ පාට ඇයිද කියලා. අපි කරන්නේ වින්දනයක් ලබන එක. ගඟක පෙණ නැගෙනකොට, තිත්ත පැටව් නටනකොට අපි අහන්නෙ නැහැ තේරුම මොකක්ද කියලා. වින්දනයක් පමණයි ලබන්නේ. වින්දනය එක එක්කෙනා විවිධ මට්ටමින් කරන්නේ. හොඳ වින්දනයක් සඳහා දීර්ඝ ගමණක් ඇවිත් තියෙන්න ඔනෑ. රසවින්දනය ලබන පුද්ගලයාටත්  අපි වගේම දීර්ඝ ගමණක් යන්න තියෙනවා. ගලක් උඩ එකපාරක් දෙපාරක් ඇවිද්දාම පාරක් හිටින්නේ නැහැ. ඒත් සෑහෙන පාරක් ආවා ගියාම පාරක් සටහන් වෙනවා. ඉතින් ඒක උත්සාහ‍ය පිළිබඳ කාරණයක්.

ලෝකයේ නිර්මාණකරුවන් බොහෝ දෙනෙක් නිර්මාණ කරනවා විතරක් නෙවෙයි.තමන්ගේ නිර්මාණ වෙනුවෙන් වාචිකවත් පෙනී සිටිමින් ඒ ගැන කියනවා. ලියනවා. මෙතැනදී ඔබ අදහස් කරන්නේ එවැනි පෙනීසිටීමක් අවශ්‍ය නැහැ කියලද?

මම නම් ඇත්ත වශයෙන්ම කියන්නේ නිර්මාණයකට නමක් දාන්න ඕනෑත් නැහැ. මොකද අපි නිදහසේ අඳිනවානම් රසවිඳින පුද්ගලයාටත් නිදහසේ රසවිඳිය හැකි විය යුතුයි. සීගිරි ගලේ නිර්මාණ කල පුද්ගලයාට, සමාධි පිළිමය කල පුද්ගලයාට ඕන නම් ලියන්න තිබුණා මේ අහවල් නිර්මාණයයි, මගේ නම මේකයි කියලා. ඒත් එහෙම දෙයක් කරලා නැති නිසා, අපි  කොච්චර ඒ නිර්මාණවල රසය විඳිනවද? නිර්මාණකරු සොයායාමත් කලාවේ එක්තරා රසයක්. ඒක හරි අමාරු ක්‍රියාවක්.

අපි චිත්‍ර අඳින්නේ කාටවත් පෙන්නන්න නෙවෙයි. මම අදින්නේ මටම රසවින්දනයක් ලබා ගන්නයි. මම හොඳට කෑමක් හැදුවොත් අනික් අයත් රසයි කියාවි. හදන වෙලාවෙ ඒක තිත්ත වෙන්න පුළුවන්. ඒත් ටිකක් කනකොට ඒ තිත්ත රසය පහවෙලා යන්නට පුළුවන්. කලාකාරයෙක් පින්සල්, පැන්සල් අරන් කරන්නේ මැජික් පෙන්වීමක් නෙවෙයි. කිසියම් වින්දනයක් ලබා දීමයි කරන්නේ. තමන්ටම තමයි එහි ප්‍රතිඵලය අත්වන්නේ.

ඔබ කැන්වසය ඉස්සරහට යන්නේ නිර්මාණය ගැන දළ අදහසක් ඇතිවද? නැතිනම් කැන්වසය මත වැඩකිරීම හරහාද මුළුමණින්ම නිර්මාණය ආරම්භ වී ගොඩනැගෙන්නේ?

අදහස කියන එක තමා ලබපු අත්දැකීම් සම්භාරයෙනුයි එන්නේ. ස්කෙච් ගහගෙන, කතාවක් ලියාගෙන ඇවිත් මේක කරන්න බැහැ. නිර්මාණය කියන එක ක්ෂණිකව එන දෙයක්. හදවතිනුයි එය එන්නට ඕනෑ. හරියට විදුලි කොටනවා වගේ. පොඩි ලමයෙක් හිනා වෙනකොට අපි වශී වෙනවනේ. ඒක ක්ෂණිකව හදවතින් එන බව අපි දන්න නිසා. එයා අභ්‍යාසය ආරම්භ කරන නැවුම් තැනයි ඒ. එතනදි හරිම පිරිසිදුයි. ඇත්තයි ප්‍රකාශ කරන්නේ.

චිත්‍ර ඇතුළු හැම නිර්මාණයක්මත් එහෙමයි. කල්තියා ප්ලෑන් කරලා, අහවල්ලු පිළිගත්තා කියලා, ඒකට වහල්වෙලා නිර්මාණ කරන්න බැහැ. ඒ වගේම ඒකට තමන් ළඟ ශක්ති සමුදායක් තියෙන්නට අවශ්‍යයි. අපි ලණුවක් ඇදලා, අනිත් අය පනින නිසා මටත් පනින්න පුළුවන් කියලා හිතුවාට පනින්න බැහැනේ. ඒකට පළපුරුදුකම් සම්භාරයක් තිබිය යුතුයි.

ඒක ආධ්‍යාත්මිකව අරගෙන එන දෙයක්ද? පුද්ගලයෙකුට ආභාෂය හරහ වඩාගත හැකි දෙයක්ද?

ඒක ඇතුළතින් ගොඩනැගෙන දෙයක්. දවසකින් දෙකකින් එය ගොඩනැගෙන්නේ නැහැ. මනස හරහා අභ්‍යාසයෙන් තමයි ඒ පළපුරුද්ද ගොඩනැගෙන්නේ. බුද්ධත්වයට පත්වෙනවා කියන්නේ මනස ඉහලම තැනට ගෙනයෑමයි. මම ළඟදී දඹදිව ගිහින් සියළු වන්දනීය ස්ථාන බැලුවා. ඒවා බැලුවාම අමුතුම හැඟීමක් එන්නේ.

(2011 නොවැම්බර් 27 දින රාවය පුවත්පතේ පළවූ ලිපියකින් උපුටාගත් කොටසකි)


Monday, December 5, 2011

සකුරා මල්, සුලඟේ වෙලී, පාවී විසිරේ...

සකුරා......මේ මං කැමතිම ජපන් සින්දුව. සකුරා ගස් වල මල් තියා කොලයක්වත් නැති සීතල කාලෙක මේකට මං මෙච්චර කැමතිවුනේ ඇයි කියල හිතාගන්ඩ බෑ. ඒත් ඒ සකුරා මතකය ඒ තරම් ප්‍රභලයි.

මේ සින්දුව කියන්නෙ ඉකිමොනො ගකරි (Ikimono Gakari) කියන සංගීත කණ්ඩායම. මේක මෙයාලගෙ මුල්ම සින්දු වලින් එකක්. 2006 විතර. මේ වීඩියෝව මෙයාලගෙ සජීවී ප්‍රසංගයකදි පටිගතකරපු එකක්. ඒත් මේක තමයි මට ගොඩක්ම දැනුනෙ.

පුලුවන් විදිහට මේ සින්දුවේ අදහස සිංහලට පෙරලුවා. ඒ වෙනුවෙන් උදව් කරපු මිනකො ත්සුකෙන්(Minako Tsuken) මිතුරියට මගේ ස්තූතිය.


සකුරා මල්
සැලෙමින් බිමට වැටේ
මගේ ආදරයේ
බිඳුවක් ගානේ
මුදු පිරිමදිමින්
සකුරා මල් විසිරේ....
අදත් ඒ සිහිනය,
ඔබ හා
වසන්තයේ දුටු සිහිනය,
දකිමි.
සකුරා මල්
සුලඟේ වෙලී
පාවී විසිරේ...

දුම්රියේ සිට බලමි
අතීත මතක පිය මග
දෙදෙනා එක්ව ඇවිදගිය
වසන්තයේ පාලම.
ශිල්ප නිමකර ඔබ
ගඟ බඩ මග දිග
නගරය හැර ගිය
ඒ දවස සොයන්නෙමි.

වසන්තයට අත වනා
අපි අපේ මාවත් වල
පියමැන ගියෙමු.
මල්බර අනාගතයක
දොරකඩ අබියස
නොඉවසිල්ලෙන්
හිඳින්නෙමි.....
එනමුත්,
ඔදක්යූ දුම්රියේ
වීදුරුව මත
සකුරා මල් වල
චායාව දැක
මගේ හදගැබ තුලින්
ඔබේ කටහඬ ඇසේ...

මගේ හසුනේ
පළමු වචන පෙල
"මං හොඳින්"....
කියන්න,
ඔබ එයට රැවටුනද?
අපි යලි යලිත්
පියමැනූ ඒ මාවත
මේ අවුරුද්දෙත්
වසන්තය පිළිගෙන
සකුරා පුබුදුවා
ඇති සැටි බලන්න.

ඔබ නැතිවත්
මා දිවි ගෙවාවි
මා සවිමත්
ගැහැනියක්ව වැඩේවි
ඒත් ඒ සියල්ල
අමතකවෙලා යාවිද?
"මං ඇත්තටම ආදරය කලා"...
මම
සකුරා වලට අත පාමි
ඔව්,
දැන් මගේ ඒ ආදරය
මේ වසත් සුලඟතර
වෙලී පැටලී ඇත

ඔබ කියූ ඒ වදන්
තවම මා හදතුල
ගැඹුරේ
නිදන්වී ඇත.
ඒ දුර ඈත
වසන්තයේ මැද
සිහින මැවූ දවස
හිස් අහසේ පාවී
මැකී යයි...
මා පොරොන්දු වූ
ඒ සිහිනය
පපුවට තදින්
තුරුලු කරගමි.

සකුරා මල්
සුලඟේ වෙලී
පාවී විසිරේ...

Wednesday, November 30, 2011

හින්දි සිනමාවට අහිමි වූ කටහඬ

















මං අසූවෙ මුල පරපුරේ. යුද්ධය, නිදහස් වෙළඳපොල, ටෙස්ට් ක්‍රිකට්, කැසට්, ටීවී කියන්නෙ අපේ ජීවිතේම කොටස් වගේ. අපි බහ තෝරන කාලේ ලංකාවෙ මිනිස්සුත් ඔය දේවල්වල බහ තෝරමින් හිටියෙ කියල ඒ කාලෙ තේරුනේ නැති උනාට දැන් තේරෙනවා. ඔය මැජික් අස්සෙ තමයි අපි ලොකුවුනේ.

ටයි මාමගෙ හඬ සෙල්ලං වලින්, ජිප්සීස්ලගෙ ලුණු දෙහි වලින්, කුලසේන ෆොන්සේකගෙ වීර කතාවලින් අනූව දශකෙට ආවට පස්සෙ හදිසියෙ දකිනව අමීර් ඛාන් මධුරි ඩික්ෂිත්ගෙ අත අල්ලගෙන යනව. ස්කූල් බස් එකේ යනකොට හැමදාම මගදි දකින අහිංසක හුරුබුහුටි ගෑනු ළමයගෙ අතින් අල්ලගෙන යන්ඩ තිබ්බනන් කියල කොහොමත් හිතිලයි තිබ්බෙ ඒ වෙනකොට. එතනින් පස්සෙ ටීවි එකේ ඉන්නෙ අමීර් නෙවේ, චමිල. දුෂ්ටයෝ (ස්කූල් බස් එකේ අය්යල ) එක්ක සටන් කරල කොහොම හරි මං ඒ ගෑනු ළමයගෙ අත ගන්නවා. බැරි උනොත් දෙන්නම එකට දිවි නසාගන්නවා.
ඔන්න ඔය විදිහට තමයි රටේ නව හින්දි රැල්ල මගේ හීනෙට ගොඩවුනේ.

නොබැලුව හින්දි චිත්‍රපටියක් නැති තරම්. නම නොදන්න නලුවෙක් නිලියෙක් නැති තරම්. සමහරු කාමරේ බිත්තියෙ. එහෙම නැත්තන් පොත් කවරවල, කවකටු පෙට්ටිවල, ඇතුලෙ පිට, හැමතැනම. රේඩියෝ ටීවී වල හින්දි සින්දු යන වෙලාවට බහිරවය අරක්ගත්ත වගේ තමයි.

ඔය කාලේ මට ඇහෙනව එක හඬක්. ඒක අපේ අම්මල කැමති ලතා මංගේෂ්කර්ගෙත් අපි කැමති වෙලා හිටිය අනුරාධා පෞද්වාල්ගෙත් හඬට වඩා වෙනස් . මේ හස්කි හඬ ඊට වඩා වෙනස්ම තැනක තිබ්බෙ. සංගීතයත් නදීම් ශර්වාන්ගෙ තියා ආර්.ඩි බර්මන්ගෙ වගේවත් නෙමෙයි. පිටසක්වලින් ආපූ අපූරු සංගීතයක් වගේ මට ඒක දැනුනෙ. පස්සෙ මියුසික් ටෙලිවිශන් ආවට පස්සෙ මේක නිතරම ඒකේ පෙන්නන්ඩ ගත්තා. ලස්සන ලලනාවන්ගෙ වීඩියෝ එක්ක පෙන්නපු මේව හින්ද ඒ හඬ ටිකෙන් ටික මැකිලා පෙන්නන රූප ලොකු වෙන්ඩ ගත්තා. ඒත් ඒ සුමියුරු හඬට හැමදාම මගේ හිතේ ඉඩක් වෙන්වෙලා තිබ්බ කියල හිතෙනව. හැබැයි එහෙම හිතෙන්නෙ දැන් ආපහු හැරිල බලද්දි.

කොහොමහරි පස්සෙ ඒ හඬ ටීවී එකේ එහෙම ඇහෙන එක අඩුවෙලා යනවා. ඒ වෙනුවට වෙන නොයෙක් හඬවල් මතුවෙනව. සුනිදි චව්හාන්, ශ්‍රියා ගෝෂාල් වගේ අය.

ඒත් මීට අවුරුදු දෙකකට කලින් ආපහු ඒක මට හම්බවෙන්නෙ යූටියුබ් එකේදි. නමත් එක්ක. ඒකේ තිබ්බෙ නාසියා හසන්(Nazia Hassan) කියල. පස්සෙ මෙයාගෙ විස්තරයි අනෙක් සින්දුයි හොයන්ඩ ගත්තා. එතකොට තමයි තේරුනේ අපි වෙන කට්ටියගෙ කියල හිතාගෙන අහපු ගොඩක් සින්දු නාසියාගෙ කියලා.

නාසියා ඉපදෙන්නෙ 1965 දි පකිස්තානෙ කරච්චිවල ධනවත් ව්‍යාපාරික පවුලක. පොඩි කාලෙ ඉඳන්ම සංගීතයට ලැදී. දවසක් එංගලන්තෙ තිබ්බ සාදයකදි මෙයාට හම්බවෙනවා ෆෙරොස් ඛාන් කියන සිනමා අධ්‍යක්ෂකවරයා. ඔහුගෙ ඊලඟ චිත්‍රපටියෙ සින්දුවක් කියන්න මේ හිරිමල් නවයොවුන් කෙල්ලට ඔහු ආරාධනා කරනව. නාසියා ඒක පිළිගන්නව. මේ චිත්‍රපටිය තමයි 1980 හැදුන කුර්බානි(Qurbani). තවත් විශේෂ දෙයක් තමයි මේකෙ සංගීතය අධ්‍යක්ෂණය කරන්නෙ එංගලන්තෙ ඉඳන් වැඩ කරපු බිද්දු(Biddu) කියන සංගීතකරුවා. එයා තමයි හින්දි සිනමා සංගීතයට ඩිස්කො අරන් එන්නෙ(හින්දි ඩිස්කො කිව්වහම තවත් අමතක කරන්ඩ බැරි නමක් තමයි බාපි ලහිරි. ඩිස්කො ඩාන්සර් එකේ සංගීතය එයාගෙ. මේ දෙන්නම හින්දි ඩිස්කොවල පුරෝගාමියො ). ඉතින් මේක ඩිස්කො සංගීතය ඇසුරෙන් හැදෙන සින්දුවක්. "ආප් ජෙයිසා කොයි මෙරි" , මං අර කලින් කිව්ව මට මුලින්ම ඇහුන සින්දුවත් මේකම තමයි. පස්සෙ මේක වෙන වෙන රූපවලින් එක එක විදිහට වෙනස්වෙවී ආවට මං තවම කැමති ඔරිජිනල් එකට.


මේක සුපර් ඩුපර් හිට් එකක් වෙනව. ඒ විතරක්ද, 1981 ෆිල්ම් ෆෙයාර් එකේදි නාසියා හසන්ට හම්බවෙනව හොඳම පසුබිම් ගායිකාව සම්මානය. ඒ වෙද්දි එයාට අවුරුදු 16යි.

පස්සෙ 80 දශකයෙ ඉන්දීයාව අවට රටවල් වල නාසියා හසන් පොප් සංගීතයේ ප්‍රතිරූපය වෙන්නෙ ඒ හඬේ තියන හිත් ඇදගන්නා ගතිය හින්ද වෙන්ඩ ඇති. ඇත්තටම මෙයාගෙ හඬ විතරක් නෙවේ රූපයත් ලස්සනයි. පස්සෙ නාසියා එයාගෙ සහෝදරයත් එක්ක එකතුවෙලා ගායන යුවලක් විදිහට වැඩකරනව . ගොඩක් වෙලාවට මේ දෙන්නගෙ සින්දු පිටිපස්සෙ හිටියෙ බිද්දු. ඔහුගෙ සංගීතයෙනුත්, ඇගේ කටහඬිනුත් ඔප වැටිච්ච ඒ සින්දු ඒ යුගයට වඩා දශකයකින් දෙකකින් ඉස්සරහිනුයි තිබ්බෙ. අවුරුදු ගානකට පස්සෙත් තරුණ පරම්පරාව මේක අලුත් සංගීතයක්, අලුත් හඬක්, කියල වැළදගන්නෙ ඒ හින්ද වෙන්ඩ ඇති.


ඒ කොහොම උනත් නාසියා හසන්ගෙ හඬ හින්දි සිනමාවට අහිමිවෙනව. එහෙම නැත්තන් හින්දි සිනමාව විසින් ඒක බලෙන් අහිමි කරගන්නව. මං එහෙම කියන්ඩ හේතුව ඇයට ඉන්දියාව තුල ලැබුනු අවස්ථා බොහොම අඩුයි. අපි පොඩි කාලෙ ඒ කියන්නෙ 90 පටන්ගනිද්දි නාසියා හින්දි සංගීත ලෝකය දකින්ඩ හිටියෙ නෑ.

මේකට හේතු ගොඩක් තියනව. එකක් ඇය පකිස්ථානු කාන්තාවක්. ඉන්දියාවෙ වර්ගවාදය කියන එක සංගීත ලෝකෙ පවා ඒ විදිහටම තියනව(ලඟදි ජනප්‍රිය ගායකයෙක් වෙච්ච අබීජීත් හින්දි සිනමාවෙ ඉන්න පකිස්ථානු ගායකයන්ට ලොකු ටෝක් එකක් දීල තිබ්බ ). ඉන්දු-පකිස්ථානු ප්‍රශ්නෙ නාසියාටත් සෑහෙන්ඩ දැනුනා. ලංකාවෙ සෑහෙන්ඩ ජනප්‍රිය වෙච්ච "මේඩ් ඉන් ඉන්ඩියා" හදපු බිද්දු ඒක මුලින්ම ගායනා කරන්ඩ ආරාධනා කරල තියෙන්නෙ නාසියාට. ඒත් කොහොමද ඒක කියල ආපහු පකිස්ථානෙට යන්නෙ? ඒ හින්ද ඒක එයා බාරගත්තෙ නෑ. පස්සෙ තමයි ඒක අලීෂා කිව්වෙ.

නාසියා සංගීත ලෝකයෙන් අයින් වෙන්ඩ තවත් හේතුවක් වෙන්ඩ ඇති එයාගෙ රස්සාව හා විවාහය. එයා නීතීඥවරියක්. පස්සෙ ඇමරිකාවට ගිහින් එක්සත් ජාතින්ගෙ සංවිධානය එක්කත් වැඩ කලා. එයාගෙ විවාහයත් එච්චර සාර්ථකවුනේ නෑ කියල තමයි කියන්නෙ.

අනිත් බරපතලම හේතුව තමයි නාසියා හසන්ට 1993 දි විතර හැදෙන පෙනහලු පිළිකාව. ඒක නිසා එයාට ගොඩක් දේවල් අහිමි වෙනව. අන්තිමට අවුරුදු 35දි ඒ කියන්නෙ 2000 වසරෙදි ජීවිතෙන්ම සමුගන්ඩ සිද්ධවෙනවා. අවුරුදු 35ක් කියන්නෙ ගායන ලෝකෙදි නම් භද්‍ර යෞවනය.

ඒ විදිහටයි නාසියාගේ කටහඬ හින්දි සිනමාවටත්, ඒ ඔස්සේ අපිටත් අහිමිවෙන්නෙ.

එයා කියපු සින්දුවල වචන මට තේරුනේ නෑ. ඒත් ඒ හඬෙන් මට දැනුනෙ ඒ කාලෙ අපේ වටේ තිබ්බ ලෝකෙට වඩා වෙනස් ලෝකයක් ගැන හීනයක්. පස්සෙ ගොඩක් දෙනෙක් ඒ වගේ හීන දුන්නට ඒක මුලින්ම මට දුන්නෙ නාසියා හසන්.
ඒ වෙනුවෙන් එයාට උපහාරයක් විදිහටයි මේ සටහන ලිව්වෙ. මේ තියෙන්නෙ එයා ගයපු මං කැමතිම සින්දුව.


Monday, November 14, 2011

පොදු අවකාශයක් බවට පත්වූ වගයි...

















මෙතෙක් කල් පුද්ගලික අඩවියක් වූ මෙය අද සිට සමූහ අවකාශයක් බවට පත්වෙන බව මෙයින් දන්වා සිටිමු. කළා නිර්මාණ ගැන අපට දැනෙන අවංක සිතුවිලි මෙහි ලියවෙනු ඇත. තව, කවි, කෙටිකතා, නාට්‍ය ඇතුලු වර්ගීකරණය වන, නොවන, විවිධ නිර්මාණ මෙයට එක් කිරීම අපගේ බලාපොරොත්තුවයි.

රෑ රූ වලට හැඩයක් නැත. පරිමාවක්ද නැත...


Saturday, November 12, 2011

ජානේ තූ... යා ජානේ නා















මේක ගැන කොහොම ලියනවද කියල හිතාගන්ඩ බැරුව සෑහෙන කාලයක් කල්පනා කර කර හිටියා. තවම ඒ හැටි පැහැදිලි විදිහක් කල්පනා වෙන්නෙ නෑ. ඒකට පිළියම මොනවහරි ලියන එක කියල අන්තිමටම හිතල ඔන්න වැඩේට බැස්සා.
මේ වැඩේ මෙච්චර අමාරු වෙන්නෙ මේ ෆිල්ම් එකෙන් හම්බවෙච්ච රසය වචන වලට පෙරලන්ඩ අමාරු හින්දා වෙන්ඩ ඇති.

ජානේ තූ යා ජානේ නා කියන්නෙ පාට පාට කැලෑ මල් මාලයක් වගේ. එක එක වර්ගෙ මල්. සමහර ඒවා ලස්සනයි. එච්චර ලස්සන නැති ඒවත් තියනව. වල් පැළ, කොළ එහෙමත් අතරින් පතර සෙට් කරල. ඒත් වැදගත්ම දේ තමයි ඒ හැම දෙයක්ම හරිම සූක්ෂම විදිහට එකට එකක් ගැලපෙන විදිහට අමුනල තියන විදිහ.
මේකෙ කතාව හරිම සරල, බොහොමයක් හින්දි චිත්‍රපටිවල තියන වට්ටෝරු කතාවක්. හනිමූන් එකට පිටරට ගියපු කුරුලු ජෝඩුවක් ආපහු එද්දි ඒ දෙන්නව පිළිගන්ඩ යාලුවො සෙට් එක එනව ගුවන් තොටුපොලට. ඒ අය අතරෙ ඉන්නව අලුත් යාලුවෙක් මේ දෙන්න ගැන කිසිම දෙයක් නොදන්න. අහස් යානෙ එනකල් වෙන කරන්ඩ දෙයක් නැති හින්ද ඒ අලුත් යාලුවට අනිත් කට්ටිය අර දෙන්නගෙ ආදර කතාව කියනව. ඕක තමයි ෆිල්ම් එක. සරලයි. 'මහප්‍රාණ' නෑ...
වැදගත් දේ තමයි මේ කතාව අහන යාලුව, චිත්‍රපටිය නරඹන්නො වන අපත් එක්ක එකට පුටුවල වාඩි කරල තමයි වැඩේ පටන් ගන්නෙ. අනික කතාව කියන්ඩ පටන්ගන්න විදිහ.

"ඔහොම නෙවෙයි ඔය කතාව කියන්ඩ ඕනෙ, මෙන්න මෙහෙමයි"

එතන ඉඳන් කතාවෙ හැම කොටසක්ම ගානට සෙට් වෙනවා. හින්දි ෆිල්ම් එකක දැකපු හොඳම තිරරචනයක් අප ඉස්සරහ දිගහැරෙනව. කලින් කිව්ව වගේ මල් ගොඩක් නියමෙට තිතට ඇමිනෙනවා.
එක ඉන්ටර්විව් එකකදි මේ ෆිල්ම් එක හදපු අබ්බාස් තයිරවාලා කියනව ඔහුට අවශ්‍යය වුනේ කතාවක් කියන්ඩ කියල. එයා ඒක නියමෙටම කරනවා.


ඒ විතරක් නෙවෙයි, එයා තිතට අමුණපු ඒ මල් මාලේ එක මලක්වත් අඩුමගානෙ කොළයක්වත් මැරෙන්ඩ දෙන්නෙ නැතුව නැවුම් විදිහට බලන් ඉන්න අපේ කර වටේට දානවා.

හැම සීන් එකක්ම ජීවයෙන් පිරිලා. පලපුරුද්දක් නැති අලුත් නලු නිලි සෙට් එකක් අරගෙන(ප්‍රවීන අයත් අතරින් පතර ඉන්නව )ඒ අය හුළඟක් වගේ කැමරාව ඉස්සරහ නිදහස් කරනවා. සමහරු වැඩේ අනනවා. සමහරු ගොඩ දාගන්නව. ඒත් ඔක්කොම කඩාගෙන මුලු ෆිල්ම් එකම අපේ ගැටවර හීනයට කතාකරනවා.



















ෆිල්ම් එකට ජීවය පිඹින තවත් මැජික් කරුවෙක් ඉන්නවා පැත්තකින්. ඒ තමයි ඒ. ආර් රහුමාන්. මෙතනදි මං කියන්නෙ සින්දු ගැන නෙවෙයි පසුබිම් සංගීතය ගැන. ෆිල්ම් එක පුරාම අපේ මූඩ් සෙට් කරන්නෙ රහුමාන්. ඒත් ෆිල්ම් ෆෙයාර් සම්මානය හම්බවෙන්නෙ මේකෙ සින්දු මූලික කරගත්ත සංගීත අධ්‍යක්ෂණයට මිසක් පසුබිම් සංගීතය වෙනුවෙන් නෙවෙයි. මොනව උනත් ලොකු විචාරකයො කියල කියන කට්ටිය බනිද්දිත් මේ වගේ ෆිල්ම් එකක වැඩ කරන්ඩ රහුමාන් බාරගත්ත එක එයා ගත්ත හොඳම තීරණයක් කියන එකනන් නොකිය බැහැ.




ඇත්තටම ජානේ තූ යා ජානේ නා කියන්නෙ හින්දි සිනමාවේ මහ දැවැන්ත නිර්මාණ කියල පිළිගන්න ඒවට සැහෙන්ඩ උඩින් තියන ෆිල්ම් එකක්. ලඟදි බැලුවා හැමෝම හොඳයි කියල පොළොවෙ පස් කන්ඩ හදන සින්දගී නා මිලෙගි දොබාරා. අයිසින් නන් ගොඩාක් තිබ්බා. ඒත් චිත්‍රපටිය අපෙන් ගොඩාක් දුරයි. ජානේ තූ යා ජානේ නා ඉන්න සුන්දර සරල තැනට යන්ඩ බැරුව දුක් විඳින ෆිල්ම් එකක්තමයි අන්තිමටම බලන්ඩ හම්බ වුනේ. කන්සෙප්ට් එක මාරයි. ඒත් ඒක කතාවකට ගොනු වෙලා ස්ක්‍රිප්ට් එකට එද්දි වටේට ගොඩක් දේවල් සෙට් වෙලා. ඒත් මැද හිස්. ඇල්කොහොල් නැති බියර් වගේ. මේක ගොඩක් හින්දි චිත්‍රපටි වල මං දැකපු දෙයක්.

ඉන්දියාවෙන් පොඩ්ඩක් ලංකාවටත් ආවොත් ඇයි මෙහෙ ඉන්න කට්ටියට ෆිල්ම් එකකින් කතාවක් කියන්ඩ බැරි? ලොකු ලොකු දේවල් කරන්ඩ හදනවට වඩා ජනතාවගේ සිනමාවක් හදන්ඩ ඕනෙ නම් ඒ සරල තැනට යන්ඩ වෙනව. මිනිස්සුන්ට චරිත හුස්ම ගන්නව දැනෙන චිත්‍රපටි හැදෙනකම් ලංකාවෙ සිනමාවට අනාගතයක් නෑ. සමහරු සල්ලි වැඩි වෙලාද මන්දා මාර සෙට් දාලා, නලු නිලි හැට හුට හමාරක් අරගෙන, මහා දැවැන්ත එව්ව (චිත්‍රපටි?) කරනවා. බල්ලො බත් කන්නෙ නෑ. ඒත් ජානේ තූ යා ජානේ නා බලද්දි මගේ බෙල්ලෙ එතුනු ඒ මල් වැලේ සුවඳ මට තවම දැනෙනව.




මේ කොච්චර කිව්වත් මං මේකට කැමති ඇයි කියල තවම හරියට කියාගන්ඩ බැරි උනා කියලයි හිතෙන්නෙ. ලංකාවෙ මගේ චිත්‍රපටි සඟයා මේක ගැන කිව්ව කතාව මේ වගේ.

"මචං, අපි හැමෝගෙම හීනයක් තියනවනෙ බන්. මේකෙ තියෙන්නෙ ඒ හීනේ"

ඇත්ත වෙන්ඩ ඇති. ඒත් මං තවම කල්පනා කරනවා...









Wednesday, September 28, 2011

සර්ෆ් සංගීතයේ නැළවෙන්න...














කාලෙකට පස්සේ හම්බවෙච්ච පොඩි නිවාඩුවේ නිදහස විඳිනගමන් වයින් පොඩ්ඩක් බීලා ටිකක් රිලැක්ස් වෙන්න හිතාගෙන ආවා මෙතනට. වයින් පොඩ්ඩ බෝතලයක් බවටම පත්වුනා...
වයින් බෝතලේකටම තනියම වග කියලා මේක ලියන නිසා කියවන ඇත්තෝ කමා කරත්වා....

වයින් බීලා ඉද්දි අහන්ඩ හොඳම සංගීතය මොකක්ද කියලා කවුරුහරි මගෙන් ඇහුවොත් මම කියන්නෙ "අහපන් ජෑස්" කියලා. මට මතකයි එක වතාවක් මම ප්ලේන් එකේදී වයින් බීලා ජෑස් අහපු හැටි. ජනේලෙන් පෙනෙන වලාකුලු දිහා බලාගෙන , වයින් මතෙත් එක්ක, ජෑස් අහනකොට, කියලා වැඩක් නෑ...
ඒත් අද මං වෙනසකටත් එක්ක අහන්නෙ සර්ෆ් මියුසික්(Surf Music). පාවෙන ගතිය ඒකෙත් තියනවා.
සර්ෆ් කියන්නෙ ලංකාවෙදි නම් වැඩිය ඇහෙන්නෙ නැති සංගීතයක්. 70 දශකයේ සමහර චිත්‍රපටි වල ඒ වගේ සංගීත කෑලි අහල තියනව වගේ මතකයි. ඒත් ඒ මොන චිත්‍රපටියෙද කියල කියන්ඩ මේ වෙලාවෙ මතකෙට එන්නෙ නෑ. සර්ෆ් සංගීත රටාවට ළඟින් යන සින්දුවකට මේ වෙලාවෙ මට මතක් වෙන්නේ සනත් නන්දසිරි එක්ක මල්කාන්ති නන්දසිරි කියන "සීත රෑ වසන්තේ..".

මම සර්ෆ් සංගීතයට ආසා කරන්න පටන් ගත්තෙ පල්ප් ෆික්ෂන්(Pulp Fiction) සිනමා පටය හින්දා. ඒක පටන් ගන්නෙ Dick Dale ගේ මිසර්ලූ(Misirlou) කියන සංගීතයෙන්. ඊට පස්සේ මැදදි වින්සන්ට් වේගා(John Travolta) හෙරොයින් අරන් කාර් එක එලවගෙන යද්දි ප්ලේ වෙන්නෙ බුල්වින්ක්ල් 2(Bullwinkle Part II) කියන සෙන්චූරියන්ස්ලගෙ(The Centurions) සංගීත ඛන්ඩයක්. චිත්‍රපටිය ඉවරවෙන්නෙ ලව්ලි වන්ස්(The Lively Ones) ගේ සර්ෆ් රයිඩර්(Surf Rider) කියන එකෙන්. මීට අමතරව තව රොක් ඇන්ඩ් රෝල් සංගීතයත් මේ චිත්‍රපටයේ දකින්ඩ(ඒ කියන්නෙ අහන්ඩ ) පුලුවන්.
මම අහල තියන විදිහට මේ චිත්‍රපටය කරද්දි ටැරන්ටීනෝට ඕනේ උනාලු Ennio Morricone ව යොදාගෙන මේකේ සංගීතය කරන්න. මොරිකෝන් කියන්නෙ 60 දශකයේ බිහිවුන ස්පැගති වෙස්ටර්න්(Spaghetti Western ) චිත්‍රපටි වල සංගීතය කරපු මහා සංගීතවේදියා. මෙයා ගුඩ් බෑඩ් ඇන්ඩ් අග්ලි (The good, the bad, and the ugly), ෆොර් එ ෆියු ඩොලර්ස් මෝ(For a few dollars more) වගේ චිත්‍රපටි වලට කරපු සංගීතය මතක ඇති. මේ සංගීත ඛන්ඩ ලංකාවේත් හරිම ජනප්‍රියයි. ඉතින් ටැරන්ටීනෝටත් ඕනේ වෙලා තියන්නෙ මෙන්න මේ සංගීතයලු. හැබැයි ඒ කාලේ මොරිකොන්ව අල්ල ගන්න ලේසි වෙලා නැහැ. මොකද ඒ තරමටම වැඩ. ඉතින් ඒ වෙනුවට ටැරන්ටීනෝ කලේ තමන්ගෙ චිත්‍රපටියට සර්ෆ් සංගීතය යොදාගන්න එක. ඒක නියමෙටම වැඩ කරලා තියනවා.

ඇත්තටම මොකද්ද මේ සර්ෆ් සංගීතය?

ජනප්‍රිය බටහිර සංගිතයේ තවත් එක් ෂානරයක්. මේක මුලින්ම පටන්ගන්නෙ 60 දශකයේ. 20 වෙනි සියවසේ මුල් කාලේ ඉඳන් ආරම්භවෙලා 50-60 දශක වෙද්දි විශාල වශයෙන් ප්‍රචලිත වෙන සර්ෆ් කල්චර්(Surf Culture) එක ඇසුරෙන් තමයි මෙම සංගීත රටාව බිහිවෙන්නෙ. නිජබිම වෙන්නේ ඇමරිකාවේ කැලිෆෝනියා ප්‍රාන්තයේ ඔරෙන්ජ් කවුන්ටිය.












සර්ෆ් කල්තරය කියන්නෙ නිකන්ම නිකන් සර්ෆින් විතරක් නෙවෙයි. ලොකු මුහුදු රැළි හොයාගෙන යාමේ උමතුව එක්ක බැඳුනු වෙනම ජීවන රටාවක්. ඔවුන්ගේ ඒ වික්‍රමාන්විත සර්ෆ් සුවිසැරිය ශ්‍රවන මාධ්‍යට ගෙන ඒම සිද්ධවෙන්නෙ සර්ෆ් සංගීතය හරහා. මුල් කාලේ මේකට සම්බන්ධවෙන ගොඩදෙනෙක් සර්ෆ් කෙළියේ අත්දැකීම ඇතිඅය. ඔවුන්ගේ රැළිමත පාවෙන ඒ අත්දැකීමේ සංගීතමය ප්‍රකාශනය තමයි සර්ෆ් සංගීතය කියන්නෙ.

50 දශකයේ ප්‍රසිද්ධවෙලා තිබ්බ රොක් ඇන්ඩ් රෝල් සංගීතයේ ආභාශය මේකට නොඅඩුව ලැබෙනව. ඒත් ඒක අනිත් සංගීත රටාවන්ගෙන් වෙනස්වෙලා ඊටම ආවේණික නාදයක් හදාගන්නෙ කොහොමද කියල පොඩ්ඩක් බලමු.
සර්ෆ් සංගීතය තවත් අතුරු ශානර කීපයකට බෙදුනත් පොදුවේ ගත්විට ලක්ෂණ කීපයක් ගැන කතාකරන්ඩ පුලුවන්. මේකෙ මූලිකම දේ තමයි විදුලි ගිතාරුවේ හඬ. ඒක නැත්නම් සර්ෆ් සංගීතයක් නෑ. ඒකෙත් විශේෂ දේ තමයි ගිටාර් ඇම්ප්ලිෆයරයේ රිවර්බ්(reverb - Reverberation) කියන තාක්ෂණය පාවිච්චි කිරීම. ඒක තේරෙන භාෂාවෙන් කියනවනම් දෝංකාර ශබ්ධයක් මතුකිරීම. සර්ෆ් සංගීත ඛණ්ඩ කීපයක් ඇහුවොත් මේ දෝංකාර ශබ්දය පැහැදිලිව දැනෙනවා. ඒ කාලේ බිහිවෙච්ච ස්ප්‍රින්ග් රිවර්බ්(spring reverb) කියන පහසු, අඩු වියදම්, උපකරණය නිසා මේ වැඩේ ගොඩක් පහසුවුනා. මේ තාක්ෂණය තමයි එයාලා මුහුදු රැළිවල සද්දෙ නිර්මාණය කරන්ඩ පාවිච්චිකරන්නෙ. ඊට අමතරව ස්වර නැවීමේ(ස්වර කැරකවිමේ) තාක්ෂණය (vibrato arm) නිතරම පාවිච්චි කිරීමත් තව විශේෂ ලක්ෂණයක්. ඒ වගේම සමහර සර්ෆ් සංගීතකරුවන් ට්‍රෙමොලෝ පිකින්(tremolo picking) පාවිච්චිකරනවා. ඒක ගිතාරුව වේගයෙන් වාදනය කිරීමේ ක්‍රමයක්. ඩබල් පිකින්(Double picking) කියලත් කියනව. ඒකෙන් සර්ෆින් වල තියන උද්වේගකර බව මතුකරන්ඩ පුලුවන්. ඩික් ඩේල්(Dick Dale) කියන්නෙ ඒක උපරිමේට පාවිච්චි කරපු එක්කෙනෙක්. ඉහත කියපු ලක්ෂණවලට අමතරව නාදරටාවල මෙක්සිකානු සහ මැද පෙරදිග ආභාශය තියෙනව.
සර්ෆ් සංගීතයේදි ගිතාරුවට අමතරව සැක්සපෝනය පාවිච්චිකරන අවස්ථා දකින්ඩ පුලුවන්. ඕගන් වගේ ඒවත් ඉඳල හිටල යොදාගන්නවා. කොහොම උනත් ඩ්‍රම්ස්නම් අනිවාර්යයි. සර්ෆ් රිද්මය මතුකරන්ට බොහෝවිට යොදාගන්නෙ මධ්‍ය හා දෘත ලය.

මුලින්ම මුහුදු රැළි වල රටා මතුකිරීම මේකෙ අරමුණ වුනත් පස්සෙ ජීවිතයේ රටා සර්ෆ් සංගීතය ඔස්සේ මතුකිරීමට ඔවුන්ට හැකිවෙනවා. මුහුදේ රැළි වල රටාව ඇතුලෙ ජීවිතයේ රටාවන් හැංඟිල තියනව. ඒක හින්ඳ මේක එච්චර අරුමයකුත් නෙවෙයි.

60 දශකය තුළ සර්ෆ් සංගීතය මවපු මුල්පෙලේ ගුරුන් තමයි ඩික් ඩේල්(Dick Dale), වෙන්චර්ස්(The Ventures), බීච් බෝයිස්(Beach Boys), සර්ෆාරිස්(Surfaris), ඇට්ලැන්ටික්ස්(The Atlantics) වගේ අය. මේ අතර බොහෝ දෙනෙක් ගායනයෙන් තොර සංගීත වාදනා කරන අය.














ඉක්මනින්ම මේ සංගීතය ලෝකෙ පුරා ජනප්‍රිය වෙනවා. මීට ටික කාලෙකට පස්සෙ මතුවෙන සයිකඩෙලික් රොක්(Psychedelic rock) සහ පසුකාලිනව ජනප්‍රියවෙන ඕල්ටනේටිව් රොක්(Alternative rock) සංගීතය සර්ෆ් සංගීත රටා වලින් ලොකු ආභාශයක් ගන්නවා. හැබැයි පස්සෙ මේවා සර්ෆ් සංගීතය යටකරගෙන ජනප්‍රියවෙනවා. ජනප්‍රියබව හීනවුනත් ඔවුන් දිගටම සර්ෆ් නාදරටා මැවීමේ යෙදිල ඉන්නවා, අදටත්.

වර්ථමානයේ පවා සර්ෆ් සංගීතලෝලීන් රාශියක් ඉන්නවා ලෝකෙ පුරා. විශාල වශයෙන් නොවුනත් ලෝකෙ නොයෙක් රටවලින් අලුත් සර්ෆ් සංගීතකරුවන් බිහිවෙනවා. ඔවුන් නොයෙක් අලුත් අත්හදාබැලීම් කරනවා. මෑත කාලයේදී ක්‍රොයේෂියාවෙන් මතුවුන ද බම්බි මොලෙස්ටර්ස් (The Bambi Molesters) කියන්නෙ ඒ වගේ සංගීත කණ්ඩායමක්. ඔවුන් සර්ෆ් රොක් සංගීතයට අලුත් මානයන් එක් කරනවා.

මා ජීවත්වන ජපානය තුළත් සර්ෆ් ජනප්‍රියයි. ඒත් තරුණ පරපුර අතරනම් නෙවෙයි. මැදි වයසේ සහ මහලුවයසේ අය අතර.
මේ විදිහට සර්ෆ් සංගීතය ගැන මා අතින් ලියවෙන්ඩ විශේෂ හේතුවක් තියනවා. නොකී එඩ්වර්ඩ්ස් (Nokie Edwards)කියන්නෙ මගේ ප්‍රියතම සංගීතකණ්ඩායමේ (ද වෙන්චර්ස් - The Ventures) ගිතාරු වාදකයෙක්. දැනට මේ කණ්ඩායම විසිරිල ගිහින් තිබුනත් ඔහු තනිව වාදනය කිරීමේ යෙදිල ඉන්නවා. මනුස්සයට බොහොම වයසයි. 76ක් විතර මං හිතන්නෙ. දවසක් අහම්බෙන් පෝස්ටරයක් දකින්ඩ හම්බවුනා. ඒකෙන් කිව්වෙ නොකී එඩ්වර්ඩ්ස් ඔබේ නගරයේ කියලා !! කලින්ම ටිකට් එකකුත් අරන් තනිපන්ගලමේම යන්ඩ ලෑස්තිකරගත්තා. ඇත්තටම කියනවනන් ඒකට එකට යන්ඩ කවුරුත් සෙට්වුනේ නැහැ. කලින්ම ගියා බියර් කෑන්නෙකකුත් බෑග් එකේ දාගෙන. හෝල් එක පිරිල සෙනඟ. හැබැයි 95%ක් විතරම වයසක අය. ඒ හැමෝම හිටියෙ හරිම උද්යෝගෙන්. කලින් කිව්ව වගේ නොකී දැන් හොඳටම වයසයි. ඒත් ගිතාරුව අතට ගත්තහම ඒ වයස කොහේ ගියාද මන්දා. සර්ෆ් සංගීතය තවමත් තරුණයි. ප්‍රේක්ශකාගාරයත් තරුණවෙලා. සමහරු කෑගහනවා. විසිල් ගහනවා. මම බියර් එක හිස්කරන ගමන් සර්ෆ් සංගීතයේ පාවුනා. ඒක ඒ තරම්ම සුන්දර අත්දැකීමක්. පස්සෙ හම්බවෙච්ච විවේකයේදි අපට නොකී එඩ්වර්ඩ්ස්ගෙ අත්සන ගන්ඩ පුලුවන් වුනා. ඔහුට අතට අත දෙනගමන් මං කිව්වෙ

`මං කැමතිම සංගීතය වාදනය කරාට ස්තූතියි සර්` කියල.














ප/ලි

තව දුරටත් සර්ෆ් සංගීතය අහන්න හිතෙනවනන් පහත සබැඳි ඔස්සේ ගිහින් බලන්න. මගේ ප්‍රියතම සංගීත ඛන්ඩ කීපයක්.








Sunday, April 10, 2011

පොළොව හෙලවෙන එකේ පොඩි ආතල් එකකුත් තියනවනෙ..


----------------------------------------------------------------------------------------------

ඒ විදිහට මං අත්විඳපු ලොකුම හෙලවිල්ල නතරවුනා.
"මේ විදිහට හෙලවෙන එකේ පොඩි ආතල් එකකුත් තියනවනෙ..."
මට එහෙම හිතුනා.
තව ටික වෙලාවක් මෙහෙමම ඉන්න ඕනේ. ඒ විදිහට තවත් තත්පර කීපයක් ගෙවිලා ගියා...
ප්‍රශ්නයක් නෑ. එහෙම හිතලා මම අනිත් පැත්තට ඇවිදින්න හිතාගෙන අඩියක් ඉස්සුවා.
මෙන්න ආපහු හෙල්ලෙනව !!!
මම අඩිය ආපහු තිබ්බෙත් අමාරුවෙන්. හිටගෙන ඉන්නත් අමාරුයි. ලොකු සද්දෙකුත් එක්ක හෙල්ලෙනව.
මට මොනවද වෙන්නෙ කියල හිතාගන්න බැරි උනා.
එහා පැත්තෙන් ගෑනු කට්ටිය කෑගහන සද්දයක් ඇහෙනවා.මට හදිස්සියේම ඒ පැත්ත බැලුනා. කට්ටියම බිල්ඩින් එකෙන් ඈතට දුවනවා. සමහරු බිම ඉඳගෙන.
ඔන්න එතකොට තමයි මතක්වුනේ බිල්ඩින් එක ගැන.
බිල්ඩින් එක පාමුලම පොඩි තීරුවක් ඇරෙන්න මිදුල පුරාම අඩි බාගයක විතර හිම තට්ටුවක්. මං හිටියෙ ඒ හිම නැති පොඩි තීරු කෑල්ලට බැහැල. බිල්ඩිම කඩාගෙන වැටුනොත් නන් මාව හොයාගන්න ඩෝසර් දාන්න වෙනව. හදිස්සියේම ආව ඒ හැඟිම කකුල් දෙකට පණ දුන්න. මං එක පාරටම හිම ගොඩට අඩිය තියලා බිල්ඩින් එකෙන් ඈතට යන්න පටන් ගත්ත. හිම උඩින් අඩිය තියල යන්න හැදුවට කකුල් දෙකම හිමේ එරුනා. ඒත් අමාරුවෙන් පුලුවන් තරම් බිල්ඩිමෙන් ඈත හිම ගොඩ මැදට ගියා. මං ලඟ බනිස් කකා හිටිය ජප්පත් හිම ගොඩේ එරි එරි මාත් එක්කම මැදට ආව. එහා පැත්තෙ හිටිය පොර නන් හිටිය තැනම හිටියා.
හෙල්ලෙන එක නන් තවම එහෙමමයි !!!
හිමේ අඩිය ගහගෙන කෙලින් ඉන්න අමාරුයි වගෙ. වැටෙන්න යනව. ඒ මදිවට සපත්තුව ඇතුලට හිම පිරිල.
එකපාරටම හෙලවෙන එක තවත් වැඩි උනා. ඒ පාර මොකක් වෙන්න යනවද කියල මට හිතාගන්න බෑ.... දැන්නම් හිටගෙන ඉන්න අමාරුයි. ඒත් මේ හිම ගොඩේ ඉඳගන්ඩ කියලයැ. මම පුලුවන් තරම් පාත්වෙලා නොවැටී ඉන්ඩ උත්සහකරා. එහා පැත්තෙ කට්ටිය කෑගහන එකත් වැඩිවෙලා. ආතල් එකෙන් එහාට බයහිතෙන තරමටම හෙල්ලුනා.
ඒ විදිහට ටික වෙලාවක් තිබිල එක පාරටම නතරවුනා !!!
බිල්ඩිම එහෙමම තියනවා. කඩන්වැටිල නැහැ. වටේ පිටේ පෙනෙන්න කරදරයක් නැති පාටයි. ඒත් ඉස්සෙල්ල වගේ ආපහු එන්න පුලුවන්.
මම ලඟ හිටිය ජප්ප දිහා බලල හිනාවක් දැම්ම.
"ටිකක් දරුණුයි වගේ නේද?" මං ඇහුව
"ඔව්, මේක නන් ලොකු එකක්" ඔහුටත් මොකද්ද උනේ කියල හිතාගන්ඩ බැරුව වගේ.
පොඩි අස්වැසිල්ලක් දැනුනත් ඊට යටින් මොකක් හෝ දරුණු දෙයක් අවට කොහේ හරි සිද්දවෙලා තියනව කියන හැඟීම මට දැනුනා. මීට කලිනුත් අපට පොඩිවට දැනුනු භූ චලන ජපානයේ සමහර තැන්වලට ටිකක් දරුණුවිදිහට දැනිල තිබ්බ. ඉතින් මේක ගැන කවර කතාද?
ආපහු අනතුරක් නෑ වගේ දැනුනට පස්සෙ මම හිම ගොඩෙන් මෑත් වෙලා බිල්ඩිමේ අයින දිගේ මිදුලෙ අනිත් පැත්තට ආවා.
එතන රැස්වෙලා ඉන්න සෙනග තවම ඒ විදිහටම ඉන්නව. ප්‍රොෆෙසර්ල කීප දෙනෙක්ව මූනට හම්බවුනා. එයාලත් එක්ක පොඩ්ඩක් හිනාවෙලා වචනයක් දෙකක් කතාකරල මම බැලුව මිහෝ සං ඉන්නවද කියල. මෙන්න එයා ඉන්නව කැම්පස් එකේ පිරිසිදුකිරීමේ වැඩ කටයුතු කරන සෙට් එක ලඟ බිම ඉඳගෙන. කන්දෙකත් වහගෙන වගේ හිටියෙ. හොඳටම බයවෙලා. මං එයා ඉන්න තැනට ඉක්මනට ගියා.
"මිහෝ සං"
එයා මන් දිහා අසරණ වෙච්ච මූනෙන් බැලුවා. මට හොඳටම පවු කියල හිතුනා. ඒ තරමට බයවෙලා.
"අවුලක් නෑ නේද?" මං ඇහුවා.
"අවුලක් නැත්තෙ නෑ. හොඳටම අවුල් !! හොඳටම අවුල් !!!" එයා උත්තර දෙන්න කලින් ලඟ හිටිය ජපන් කොල්ලා හයියෙන් කෑගහල උත්තර දුන්න. හරියට අර මැලිබන් ඇඩ් එකේ "අති විශිෂ්ටයි සර්" කියල කෑගහනව වගේ. එකම වෙනස ඒ කියපුවිදිහේ කිසිම විශිෂ්ට ගතියක් තිබ්බෙ නෑ. පොරත් බිම ඉඳගෙන. මිනිහ බයවෙලා මිහෝසංට වඩා. කටහඬ වෙව්ලනවා.
මට හිතුන "මාත් අහපු ගොන් ප්‍රශ්නයක්" කියල.
මිහෝසං ටික වෙලාවකින් ටිකක් සාමාන්‍ය තත්වෙට පත්වුනා. මම එයා එක්ක එතන එහෙමම හිටිය.
ඒ අතරෙ කල්පනා කලේ 'සෙට් එකේ අනිත් අය කොහෙද' කියල. රසික, සේනක අය්යා. ඒ දෙන්න නන් ලැබ් එකේ ඇත්තෙ. ඒත් මුන් එකෙක්වත් පහලට බැහැල නෑනේ. සමහරවිට රසික වැඩට ගිහින් ඇති.
දමිත් නන් හවස තුනට ගෙදර ඉන්න ඕනෙ නිසා පිටත්වෙන්න ඇති. පොර මේ වෙලාවෙ එක්කෝ පාරේ, එහෙම නැත්තන් ගෙදර.
ඉෂාර ටෝකියෝ, ප්‍රභාත් සයිතමාවල. ප්‍රභාත්ගෙ වයිෆ් නදීකා කොහෙද දන්නෙ නෑ. එයා වැඩකරන තැනවෙන්න ඕනේ මේ වෙලාවෙ නන්.
මම රසිකගේ අංකෙ එබුවා. හ්ම්ම්ම්....කෝල් කරන්න බෑ. "නෙට්වර්ක් බිසී"....
ඊට පස්සෙ දමිත්ගෙ අංකෙ එබුවා. ඒත් එහෙමමයි. ඔය විදිහට හැමෝටම කතාකරන්න බැලුවා.
ඔන්න එතකොටම තමයි ආපහු හෙල්ලෙන්න ගත්තෙ. කට්ටියම කලබල වුනා. බිල්ඩිමෙන් ඈතට දුවන්න ගත්තා. මිහෝ සං ආපහු බයවෙලා. ඒත් එක්කම හෙල්ලෙන එක අඩුවුනා. ඒක නිකන් පොඩි හෙල්ලිල්ලක් විතරයි.
"තවම ඉවර නැද්ද?" එයා බයෙන් අහනවා.
ඒකට දෙන්න උත්තරයක් මං දන්නෙ නෑ.
"ශේප් වගේ...." මං එහෙම කිව්වෙ ලොකු විශ්වාසෙකින් නන් නෙවේ.
ඊට පස්සෙ එතනට මිහෝ සංගේ යාලුවෙක් වෙච්ච අපේ චූටි ජපන් ටීචර් ආවා. දෙන්න කෑගහලා බදාගෙන සුවදුක් විමසන්න ගත්තා.
"කරදරයක් නෑ නේද? ඇති යන්තන්" ඇය කිව්ව.
"කෝ අනිත් අය?" ඒක ඇහුවෙ මගෙන්.
"ඒක තමයි සෙන්සේ මම මේ ට්‍රයි කරනව රසිකට කතා කරන්න. ඒත් ගන්න බැහැනෙ" මම ආපහු රසිකට කතා කරන්න උත්සහයක් ගන්නගමන් කිව්වා. පොර ලැබ් එකේ ඉන්නවනම් පහලට එන්න වෙලාව හරි. ඒත් නෑනෙ...
මිහෝ සංට යාලුවෙක් හම්බවෙච්ච නිසා මම පොඩ්ඩක් ඇවිදල වට පිට බැලුව. චීන සෙට් එකම පහලට බැහැලා. බබෙක් හම්බවෙන්න ඉන්න ලස්සන චීන ගෑනුළමයා එයාගෙ සැමියා එක්ක එතන හිටියා. ඒ දෙන්නම හිටියෙ හොඳටම කැළඹිලා. මම වටේට ඇවිදල කට්ටිය එක්ක කතාකරන අතරෙ රසිකට, දමිත්ට කෝල් කරන්න උත්සහය දිගටම කරගෙන ගියා. ඒත් ඒක සාර්ථකවුනේ නම් නැහැ. "මේ වගේ නෙට්වර්ක් මොකටද? ඕනෙ වෙලාවට කෝල එකක් ගන්න බැරි නම්..." මට එහෙම හිතුන.
ඔය අතරෙ ආපහු පොඩ්ඩ පොඩ්ඩ හෙල්ලුනා. මං බැලුවා මිහෝ සං දිහා. එයා එතන නැහැ !!! වට පිටේ බැලුව. පේන්න නැහැ. "කොහෙ යනවද මන්දා, මේ වෙලාවෙ.." මට බයක් හිතුනා. සමහරවිට බිල්ඩිම ඇතුලට ගියාද දන්නෙ නැහැ. මං ඒ පැත්තට යද්දි එයා එක්ක වැඩ කරන කීපදෙනෙක්ම බිල්ඩින් එක ඇතුලට යනවා දැක්ක. ෂුවර් එකටම එයත් යන්න ඇති. ආපහු හෙල්ලෙන්න ඉඩක් තියනවා. ඒ හින්දා බිල්ඩිමේ ඉන්න එක භයානකයි කියල මට හිතුනා. මම මිහෝසංව එක්කගෙන එන අදහසින් ඇතුලට යන්න හිතාගෙන. මෙන්න බොලේ දොර ගාව වහලෙන් කෑල්ලක් කඩන් වැටිලා. එතන බිම පැලිලා. ලොකු ඉරක් ගිහින්. කට්ටිය වට වෙලා ඒක දිහ බලන් ඉන්නව. මම එතන නතරනොවී ඇතුලට ගියා. කොරිඩෝවෙ මැද හරියට වෙන්න තමයි එයාගෙ ඔෆිස් එක තියෙන්නෙ. එතනට ලංවෙද්දි දැක්ක කොරිඩෝව ප්‍රධාන ශාලාවෙන් වෙන්කරන තැන දෙපැත්තෙ පොඩි දොරවල් දෙක වැහිලා තියනව. ඒතන මැද ලොකු දොරකුයි, දෙපැත්තෙ පොඩි දොරවල් දෙකකුයි තියනව. ගින්නක් වගේ හදිසි ආපදාවකදි මේවා ඉබේ වැහෙන්න හදල තියෙන්නෙ. ඒකෙන් ගින්නක් වගේ දෙයක් පැතිරෙන එක වලක්වනවා. එහෙම දොරක් තියනව කියල මම දැනන් හිටියෙ නෑ. දවසක් ඔතන කැරකි කැරකි ඉන්න වෙලාවක දැවැන්ත කනුවෙ බිත්තියේ තියන අත්භූත දොර දැක්ක. පුදුම වෙලා බලන් ඉද්දි වාසනාවට මිහෝසං එතනට ආව. එයා තමයි විස්තරකලේ ඒ දොරවල් ගැන. ඒ හින්දා ඒක දකිද්දි පුදුමවුනේ නැහැ.
ඔන්න එතකොටම ආපහු පොඩ්ඩක් හෙල්ලුනා. මිහෝසං ඔෆිස් එකෙන් එලියට ආව එයාගෙ තලබනුවයි, මල්ලයි අරගෙන. එයා ඒව ගන්න ඇවිත් තියෙන්නෙ. අම්මට කතාකරන්න වෙන්න ඕනේ.
මිහෝසං ජීවත්වුනේ එයාගෙ අම්ම එක්ක. එයාගෙ තාත්ත නැහැ. පවුලෙ ඉන්නෙ එයා විතරයි. එයා අම්මට හරිම ආදරෙයි. එයා කොච්චර බයවෙලා හිටියද කියනවනන් මම හිතුවෙ නෑ ඉන්න තැනින් අඩියක්වත් හෙල්ලෙයි කියල. ඒත් ඒ ඔක්කොම අමතක කරල අම්මට කතාකරල බලන්න තමයි මේ ඇවිත් තියෙන්නෙ.
"අම්මට කතාකලාද?"
"ගන්න බෑ, ගන්න බෑ" ඇය දුකින් කිව්වා.
"අම්ම කරදරයක් නැතුව ඇති. බය වෙන්න එපා. තවම පොඩ්ඩ පොඩ්ඩ හෙලවෙනව. ඇතුලෙ ඉන්න එක හරි නැහැ. එළියට යමු..." මං කිව්ව. එයා ඒකට එකඟවෙලා මාත් එක්ක එළිය පැත්තට අඩිය තියන්න ගත්ත. එතකොටම උඩ තට්ටුවේ ඉඳන් කොයේන් සෙන්සෙගෙ බිරින්දෑ කළබලයෙන් පහළට එනව.
"ඇති යන්තම්, කෙල්ලගෙන් ඊමේල් එකක් ආවා.... මේ තියෙන්නෙ" ඇය ඒක මිහෝසංට පෙන්නුවා. කෙල්ල කියල කිව්වෙ තවම ඉස්කෝලෙ යන එයාගෙ දුව. ඊ මේල් එකේ කියල තිබ්බෙ එයා කරදරයක් නැතුව ඉන්නවා, බයවෙන්න එපා කියල.
"ඇති යන්තම්" ඇය සැනසුම් සුසුම් හෙලුවා.
ඔන්න ඒ වෙලාවෙ තමයි තවත් අමුතුදෙයක් දැක්කෙ. කොරොඩෝවෙ දිගටම පොඩි පැලුම් ඉරක් ගිහින්. මම ඒක කට්ටියට පෙන්නුවා. ඔන්න කට්ටිය පුදුම වෙන්න ගත්තා. ජපන්නු පුදුම වෙන්න ගිහාම උපරිමේටම ඒක කරනවා. සද්දෙ දාලා තමයි පුදුම වෙන්නෙ. අනික පොඩි දේටත් පුදුම වෙලා කෑගහනව. ඉතින් ඒ පුදුම වීමේ වටය අවසන් වෙලා කට්ටියම ආපහු එළියට බැස්සා.
ඔය අතරේ දිගටම මම කට්ටියට කෝල් කරන්න උත්සහ කලා. ඊට පස්සෙ මට මතක් උනේ ඉන්දිකාව. එයා නෑදෑ සහෝදරියක්. මේ දවස්වල ඉන්නෙ තෝකියෝ. එයා මාස තුනක ට්‍රේනින් එකකට මෙහෙට ඇවිත් ඉන්නෙ. ගිය සතියෙ මෙහෙට ඇවිත් දවසදෙකක් ඉඳල ගියා. "එයා හොඳටම බයවෙලා ඇත්තෙ" එහෙම හිතල එයාට කෝල් කරන්න බැලුව. "මේ පෝන් එක දැන් හොඳයි බල්ලන්ට ගහන්න". කාටවත්ම කතාකරගන්න බැරි වෙද්දි මට එහෙම හිතුනා.
ටවුන් එක පැත්තෙන් ඇම්බියුලන්ස් නලා සද්දෙ ඇහෙන්ඩත් පටන් අරන්. මම මිහෝසංට පොඩ්ඩක් කියල ශොප් එක පැත්තට ඇදුනා. මිනකොව බලන්න. කැන්ටින් එක ඇතුලෙ සෙනග පිරිලා. ඒ පැත්තෙන් ඇතුල්වෙලා බුක්ශොප් එකට යන්ඩ ඕනේ. එහෙම හිතාගෙන කැන්ටින් එකෙන් ඇතුලට එද්දිම මිනා දුවගෙන ඇවිත් මගේ අතේ එල්ලුනා. මං ඇයව වැළදගෙන ඔලුව අතගෑවා.
"කරදරයක් නෑ නේද? මං හොඳටම බයවෙලා ඉන්නෙ...." ඈ කීවා. මිනා එක්ක එකට වැඩකරන අනිත් ලස්සන ගෑනුලමයත් එතන. කැම්පස් එන්ඩ ඉන්න අලුත් ළමයි වෙනුවෙන් අද කැන්ටින් එකේ තියන ප්‍රෝග්‍රෑම් එකේ බුක්ශොප් එකේ නියෝජනය විදිහට ඒ දෙන්න එතන හිටියබවක් මට තේරුනා. එයාල හිටිය මේසේ සල්ලි වගයක් දාපු පෙට්ටියකුත් තිබුනා.
මිනා එයාගෙ අත්දැකීම විස්තර කරන්න පටන්ගත්තා. ලොකු විස්තරයක් නෙවේ. ඒ වෙලාවෙ කොහෙද හිටියෙ, මොකද ඊට පස්සෙ කලේ වගේ වචන කීපයක එකතුවක් විතරයි ඒක. ලොකු විස්තරවලට මේක වෙලාවක් නෙවේ. ඊට වඩා හිතන්න ගොඩක් දේවල් අපට තිබ්බා.
"මට මගේ හස්බන්ඩ්ට කෝල් කරන්න බැහැනෙ අනේ....ට්‍රයි කරා සෑහෙන පාරක්" ඇය පෝන් එක අතට ගන්න ගමන් කීවා. එයා කිසිම දවසක එයාගෙ මනුස්සයාව හඳුන්වද්දි නම කිව්වෙ නැහැ. හැමදාම කිව්වෙ "මගෙ හස්බන්ඩ්" කියලා.
"මොකද්ද අංකේ? කෝ දෙන්න බලන්න. මමත් ට්‍රයි එකක් දීල බලන්නන්කො" මම මගේ සාක්කුවට අත යවන ගමන් ඇහුවා.
"අනේ ඇත්තටමද? තැන්කූ..."
මං කීප සැරයක් ට්‍රයිකලා. ඒත් වැඩේ හරියන පාටක් නැහැ.
"ශොප් එකට මොකද වෙලා තියෙන්නෙ?" ඒ අතරෙ මං ඇහුවා.
"ඉවරයි... ගන්ඩ දෙයක් නැහැ. ඔක්කොම බිම... එන්නකො මාත් එක්ක. පෙන්නන්න වෙලා තියන දේ.." ඇය අතිනුයි ඇස්වලිනුයි වෙලාතියන දේ තරම විස්තර කලා. ඊට පස්සෙ අනිත් ගෑනුළමයට උපදෙස්වගයක් දෙන්න පොඩ්ඩකට නතරවුනා.
"ආපහු හෙල්ලුනොත් ඔය සල්ලි ටිකත් අරන් එළියට දුවන්න හොඳේ. මං පොඩ්ඩක් එහා පැත්තට ගිහින් බලල එන්නන්" එයත් කීකරුව ඔලුව වැනුවා. අනේ පව්... සල්ලි ටිකත් අරගෙන දුවන්නලු...
"මේ.... ඔයා සල්ලි අහුල අහුල ඉන්න එපා. හෙල්ලුනොත් සල්ලි ටික දාල හරි දුවන්න එලියට" මං හිනාවෙලා කිව්වා. දෙන්නම හිනාවුනා. මං විහිලුවට එහෙම කිව්වට එහෙම දෙයක්වෙලා බැරිවෙලාවත් සල්ලි නැතිවුනොත් එහෙම අනිවාර්යෙන් මේ දෙන්නගෙ පඩියෙන් ඒක ගෙවන්නවේවි. එයාලා ඒක හොඳටම දන්නවා. ඒක නිසානෙ මෙච්චර දෙයක් වෙලාතියෙද්දිත් ලොක්ක කියනතුරු රාජකාරිය දිගටම කරගෙන යන්නෙ.
ඊට පස්සෙ මමයි මිනකොයි ශොප් එක පැත්තට ඇදුනා. ඒක ඇතුලට ආපු ගමන්ම දැක්ක දෙයින් මිනා ඔලුවෙ අතගහගත්තා.
"දෙයියනේ.....බලන්න වෙලා තියෙන දේ"
බඩු හැමතැනම පෙරලිලා. කෑම බීම බිම සී සී කඩ. පොත් රාක්කවලින් වැටිල හැමතැනම විසිරිලා. එතන වැඩකරන තවත් ගෑනු ළමයි දෙන්නෙක් ඒවා අස්කිරීමේ යෙදිල ඉන්නවා.
ඒ අතරෙ මිනකො වටේට ගිහින් එයාගෙ කැමරාවෙ ඒවා සටහන්කරගන්න පටන් ගත්තා. මට ඒ වෙලාවෙ හිතුනෙ ලංකාවෙ කැම්පස් එකක එහෙම මෙහෙම දෙයක් වුනානන් ඊටපස්සෙ සිද්දවෙන දේ. අඩුම ගානෙ කොල්ලො දෙන්නෙක් තුන්දෙනෙක් හරි ඔතනට සෙට්වෙලා මොන මොනවහරි අරන් මාරුවෙනවනෙ. මේක ඇතුලටනම් මොකෙක්වත් ආපු පාටක්වත් නෑ.
ඊට පස්සෙ මම මිනකොට කියල ආපහු යන්න පිටත්වුනා.
"මේක ආරංචි වෙච්ච ගමන් ගෙදරින් හොඳටම බයවේවි, දැන් වෙලාව ඇති නිවුස් එක යන්න..." මගේ හිතට තවත් බරක් වැටුනා. මම පෝන් එක දිහා බැල්මක් දැම්මෙ කෝල් එකක්වත් දීල තියනවද කියල බලන්න. ඒත් මම හිතන්නෙ නෑ මේ වෙලාවෙ මෙහෙට කතාකරන්න පුලුවන් වෙයි කියල. ඒ හිතුවිල්ලත් එක්ක මං මුදුලට ගියේ කෝල් කරන්න 'ට්‍රයි' කරන 'ලිස්ට්' එකට අම්මගෙයි, තාත්තගෙයි අංක දෙකත් එකතු කරගෙන.
මිහෝසං තවම හිටපු තැනම ඉන්නවා. එතන ඉන්න තවත් කීපදෙනෙක් කැමරා අරන් පොළොව පැත්තට අල්ලලා පොටෝ වගයක් ගහනවා. ලංවෙලා බලද්දි තමයි වැඩේ තේරුනේ.
බිම පැලිලා තියන තැනකින් වතුර ගලනවා. හරියට උල්පතක් මතුවෙලා වගේ. සෑහෙන්ඩ වතුර ගොඩක් එකතුවෙලා ගලාගෙන යනවා. ඒකට හේතුවනම් මට හිතාගන්න බැරිවුනා. සමහර විට වතුර බටයක් කැඩිල වෙන්නත් පුලුවන්.
"අන්න රසික එනවා...." මිහෝසං එකපාරටම කෑගැහුවා. රසික බෑග් එකත් එල්ලගෙන කැම්පස් එකේ ඉස්සරහ දොරටුව පැත්තෙන් මිදුල දිගේ එනවා පනාවකුත් දාගෙන. මං හිතුව හරි. පොර පාර්ට් ටයිම් කලේ කැම්පස් එක ඉස්සරහ තියන සොෆ්ට්වෙයා කොම්පැණියෙ. මිනිහ එතනයි ඉඳල තියෙන්නෙ.
"ඔතනින් අයින්වෙලා වරෙන්, වතුර ගලනවා" මම මතක් කරල දුන්න.
"අම්මට සිරි !!! මේ මොකද වෙලා තියෙන්නෙ?" කියල අහගෙන, වතුරෙන් සපත්තුදෙක බේරගෙන පොර අපි හිටිය තැනට ආවා.
"මං වැඩ කර කර හිටියෙ. එතන අද මම විතරයි, කොම්පියුටර් ටික ඔක්කොම පෙරලිලා, ගන්ඩ දෙයක් නැහැ. ඊට පස්සෙ මම දොර වහල මේ පැත්තට ආවා"
"උඹ මොකද කරේ හෙල්ලෙද්දි?"
"මොනව කරන්ඩද බන්, ඔහේ හිටිය ඇතුලට වෙලා. ඊට පස්සෙ වටේ පිටේ කට්ටිය එළියට දුවනව දැකල මාත් ඔන්න ඔහෙ එළියට දිව්වා" මිනිහ කිව්වෙ වැඩිය ගානක් නැතිව.
ඊට පස්සෙ මිහෝසං එක්ක කතාවට සෙට්වුනා. අපේ සෙට් එකෙන් මිහෝසං එක්ක වැඩිපුරම හිතවත් රසික. දැන් පොර මෙතන ඉන්න නිසා මට පොඩ්ඩක් අපේ ලැබ් එක පැත්තෙ ගිහින් එන්ඩ පුලුවන්. මගේ සෙන්සෙ තවම ලැබ් එකේ ඉන්නව ඇත්තෙ. එයාට කොහොමද කියල පොඩ්ඩක් බලල එන්න ඕනේ. අනිත් එක හදිස්සියට එළියට පනිද්දි ජැකට් එකක් දාගෙන හිටියෙ නෑ. හීතල දැන් ඇටකටුවලටත් දෙන්න පටන් අරන්. අනිත් එක දවල් නාලා ඉවරවෙලා දාගත්ත අලුත් මේස් දෙක ඇතුලට හිම ගිහින් කකුල්දෙක හිරිවැටෙන්නත් වගේ.
අලි මදිවට කොටි කිව්ව වගේ ඔන්න ඒ පාර හිම වැටෙන්නත් පටන් ගත්තා. දැන්නම් ඉතින් ඇතුලට යන්නම වෙනවා වහලෙ ඔලුවට කඩන් වැටුනත්. අපි කට්ටියම ඇතුලට සේන්දුවුනා. ඊට පස්සෙ මම කට්ටියගෙන් පොඩ්ඩකට සමුඅරගෙන තුන්වෙනි තට්ටුවට නැග්ග. ලැබ් එකේ දොර බාගෙට ඇරගෙන සෙන්සෙ ඉන්නවා. එයාට වැඩි ගානක් නැති පාටයි.
"ප්‍රශ්නයක් නෑ නේද සෙන්සේ...?"
"නෑ...මට කරදරයක් නෑ...ඒත් බලන්නකො වෙලාතියෙන දේ..." ඔහු දොර ඇරල මට ඉඩදෙන ගමන් කිව්වා. ඇතුලට පොඩ්ඩක් මූන දාල බැලුවා.
ඔය වෙලා තියෙන්නෙ.....!!!
වහලේ කොනට වෙන්ඩ සිවිලිමේ තීරුවක්ම කඩාගෙන වැටිල.ඒකේ කෑලි හැමතැනම. ඒත් බඩුවලට ලොකු හානියක් පෙනෙන්ඩ තිබ්බෙ නෑ. හැබැයි ඔක්කොම දේවල් පෙරලිලා.
"සෙන්සෙගෙ කාමරේ මොකද?" මං ඇහුවා.
"ඒකෙ නම් එච්චර දෙයක් වෙලා නැහැ, සිවිලිම කැඩිලා නැහැ"
මං ලැබ් එක ඇතුලට ගිහින් බැලුවා. සිවිලිම තැන් තුනකින් කඩන් වැටිලා. තයිර සංගෙ පුටුව උඩ ලොකු සිවිලිම් කෑල්ලක්. පොර හිටියනම් ඔලුව උඩට තමයි වැටෙන්නෙ. වාසනාවට මිනිහ මේ දවස්වල නැත්තෙ.
මං මගේ මේසේ ලඟට ගියා. කොම්පියුටරේ බිම. වෙන කිසිම හානියක් නෑ. වැටිල තිබ්බ සමහර දේවල් පුලුපුලුවන් විදිහට අයින්කරලා එලියට ආවා.
"අර වැඩේට අපි තව ටිකකින් යමු..." එහෙම කියල සෙන්සෙ එයාගෙ කාමරේ පැත්තට ගියා.
'අර වැඩේ' කිව්වෙ එයගෙ මේසේ අරන් යන වැඩේ; ඒක අපි කලින්ම දාගෙන තිබ්බෙ හවස තුනට. මං පුදුම වුනා. මෙච්චර දෙයක් වෙලත් සෙන්සෙ ඒ වැඩේ කරන එක ගැන තාම හිතනවා. මට නන් හිතාගන්න බෑ මේ ජපන් මිනිස්සු ගැන.

(ඉතිරිය මතුවට )